Ο ιός των ανθρωπίνων κονδυλωμάτων (HPV) αποτελεί το πιο συχνό σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα σε ολόκληρο τον κόσμο. Υπολογίζεται πως τουλάχιστον 3 στους 4 ανθρώπους με σεξουαλικές επαφές έχουν έρθει ή θα έρθουν κάποια στιγμή σε επαφή με κάποιο στέλεχος του συγκεκριμένου ιού. Έχουν αναγνωριστεί περισσότεροι από 100 διαφορετικοί τύποι του ιού αυτού, με τουλάχιστον 14 από αυτούς (που αναφέρονται ως υψηλού κινδύνου-high risk) να έχουν συσχετισθεί με την εμφάνιση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Πιο συγκεκριμένα, οι υπότυποι 16 και 18 ευθύνονται για τουλάχιστον 70% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας ή των προκαρκινικών βλαβών του. Κι όμως, ο ιός HPV μπορεί να προληφθεί εφόσον έχει προηγηθεί το κατάλληλο εμβόλιο, το οποίο προστατεύει από ορισμένα στελέχη του ιού.
Εικόνα 1. Σχηματική απεικόνιση (αριστερά) του HPV και φωτογραφία του ιού μέσω ηλεκτρονικού μικροσκοπίου (δεξιά).
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας οφείλεται στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων σε λοίμωξη από κάποιον από τους high risk τύπους του HPV. Πρόκειται για τον τέταρτο συχνότερο καρκίνο στις γυναίκες παγκοσμίως, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.) να αναφέρει πως το 2018 καταγράφθηκαν περί τις 570.000 νέες περιπτώσεις του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Αντίστοιχα για το 2020, ο Οργανισμός Υγείας των ΗΠΑ υπολόγισε πως οι νέες περιπτώσεις ανήλθαν στις 13.800, ενώ οι θάνατοι που οφείλονται στον καρκίνο αυτό ήταν περίπου 4300.
Η αντιμετώπιση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στηρίζεται σε δύο βασικούς πυλώνες, την πρόληψη και την πρώιμη διάγνωση. Όσον αφορά τη πρόληψη, ο εμβολιασμός των γυναικών πριν την έναρξη της σεξουαλικής τους ζωής μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη μείωση του αριθμού των νέων περιπτώσεων και σταδιακά στην εξάλειψη του καρκίνου αυτού.
Τα τελευταία χρόνια κυκλοφορεί και στη χώρα μας το GARDASIL-9 που αντικατέστησε το GARDASIL, αναφέρει ο Μαιευτήρας Γυναικολόγος Δρ. Νικόλαος Βραχνής. Πρόκειται για ένα εννιαδύναμο εμβόλιο κατά των 9 συχνότερων υποτύπων του HPV (6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58) που ευθύνονται για το 90% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Παγκοσμίως, έχουν χορηγηθεί περισσότερες από 280 εκατομμύρια δόσεις των εμβολίων κατά του HPV με πληθώρα μελετών να αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού μέσω της σημαντικής μείωσης έως και 70% των νέων περιπτώσεων προκαρκινικών βλαβών και καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Συστάσεις χορήγησης
- Το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ACOG) καθώς και η Ελληνική Εταιρεία Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ΕΜΓΕ) συστήνουν να προλαμβάνεται ο HPV με εμβόλιο στα κορίτσια αλλά και τα αγόρια από την ηλικία των 9 ετών και μετά.
- Συστήνεται η χορήγηση 2 δόσεων μέχρι την ηλικία των 15 ετών, με απόσταση 6 μηνών μεταξύ των 2 δόσεων (0-6 μήνες).
- Αν ο εμβολιασμός πραγματοποιηθεί μετά την ηλικία των 15 ετών προτείνεται η χορήγηση 3 δόσεων, με τη δεύτερη δόση 2 μήνες μετά τη πρώτη και τη τρίτη 6 μήνες από την αρχική (0-2-6 μήνες).
- Μπορεί να πραγματοποιηθεί εμβολιασμός ακόμη και μετά την έναρξη της σεξουαλικής ζωής, μέχρι και τα 45 έτη ζωής.
