Πατήστε εδώ για να κατεβάσετε το κείμενο σε pdf
Τι είναι η πρόκληση τοκετού;
Η πρόκληση τοκετού είναι διαδικασία με την οποία η μήτρα διεγείρεται τεχνητά με στόχο την έναρξη τοκετού. Σε πολλές περιπτώσεις διενεργείται πρόκληση τοκετού, όταν υπάρχει παράταση της κύησης ή καταστάσεις που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία της εγκύου (πχ υπερτασική νόσος της κύησης) ή του εμβρύου (πχ υπολειπόμενη εμβρυική ανάπτυξη). Η πρόκληση τοκετού γίνεται συνήθως προγραμματισμένα οπότε έχετε την δυνατότητα να ενημερωθείτε σχετικά με τα οφέλη και τους κινδύνους και τον λόγο της πρόκλησης.
Σε ποιες περιπτώσεις γίνεται πρόκληση τοκετού;
- Παράταση κύησης
Προτείνεται η πρόκληση τοκετού σε ανεπίπλεκτες κυήσεις μετά την πιθανή ημερομηνία τοκετού και μέχρι τις 42 εβδομάδες της κύησης, καθώς σε περίπτωση υπέρβασης των 42 εβδομάδων αυξάνεται ο αριθμός των επιπλοκών όπως η μακροσωμία, η δυστοκία ώμων, ο ενδομήτριος θάνατος, η νοσηλεία στη μονάδα εντατικής φροντίδας νεογνών και η νεογνική θνησιμότητα, οι σοβαροί τραυματισμοί του περινέου της μητέρας, οι λοιμώξεις, η αιμορραγία στη λοχεία και η πιθανότητα καισαρικής τομής.
- Πρόωρη ρήξη εμβρυϊκών υμένων (>37 εβδομάδες)
Φυσιολογικά γίνεται ρήξη εμβρυϊκών υμένων κατά τον τοκετό ή λίγο πριν την έναρξή του. Αν η ρήξη συμβεί πριν την έναρξη του τοκετού, μετά τις 37+0 εβδομάδες της κύησης, προτείνεται η πρόκληση τοκετού (εκτός εάν υπάρχουν αντενδείξεις για κολπικό τοκετό).
- Καταστάσεις σχετιζόμενες με την υγεία της εγκύου ή του εμβρύου
Άλλες καταστάσεις στις οποίες συστήνεται η πρόκληση τοκετού είναι η υψηλή αρτηριακή πίεση στην εγκυμοσύνη – προεκλαμψία, ο σακχαρώδης διαβήτης, οι μειωμένες κινήσεις του εμβρύου, η διαταραχή της ανάπτυξης του εμβρύου (υπολειπόμενη εμβρυϊκή ανάπτυξη, παθολογικές μελέτες doppler), το ελαττωμένο αμνιακό υγρό, η μη καθησυχαστική κατάσταση του εμβρύου (λόγω καρδιοτοκογραφικών ευρημάτων), ο ενδομήτριος εμβρυϊκός θάνατος, καθώς και ενδείξεις από την μητέρα όπως η μητρική λοίμωξη, η χολόσταση της κύησης και άλλες.
Σε ποιες περιπτώσεις αντενδείκνυται η πρόκληση τοκετού;
Η προσπάθεια πρόκλησης πρέπει να αποφεύγεται σε καταστάσεις που δεν επιτρέπουν τον ασφαλή κολπικό τοκετό όπως η παρουσία προδρομικών αγγείων ή προδρομικού πλακούντα, το εγκάρσιο σχήμα εμβρύου, η προηγούμενη καισαρική τομή με κάθετη τομή στη μήτρα, η ενεργή λοίμωξη με έρπητα των γεννητικών οργάνων, το ιστορικό ινομυωματεκτομής, οι ανατομικές ανωμαλίες της πυέλου της εγκύου, το καρκίνωμα του τραχήλου της μήτρας, το ιστορικό ρήξης μήτρας σε προηγούμενο τοκετό. Στις περιπτώσεις αυτές η λύση που προτείνεται είναι η καισαρική τομή.
Πώς γίνεται η πρόκληση – ενίσχυση του τοκετού;
Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι και τεχνικές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά την πρόκληση τοκετού με στόχο την ωρίμανση του τραχήλου και την πρόκληση συστολών της μήτρας. Σε κάθε έγκυο ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν μία ή περισσότερες από αυτές.
- Προσταγλανδίνες (φαρμακευτική μέθοδος)
Οι προσταγλανδίνες είναι ορμόνες που προετοιμάζουν τον τράχηλό σας αν αυτός είναι ακόμη ανώριμος. Τοποθετούνται στον κόλπο με τη μορφή ταμπλέτας ή κολπικού ενθέματος με σκοπό να μαλακώσουν και να ανοίξουν τον τράχηλο. Πριν την χορήγηση καθώς και μετά από αυτή προτείνεται ο καρδιοτοκογραφικός έλεγχος του εμβρύου, ενώ στην συνέχεια μπορείτε να κινητοποιείστε μέχρι να επανεκτιμηθείτε. Σε περίπτωση που ο τράχηλός σας κατά την έναρξη της πρόκλησης έχει καλές προϋποθέσεις και δεν χρειάζεται προετοιμασία, η μέθοδος αυτή παραλείπεται.
- Ωκυτοκίνη (φαρμακευτική μέθοδος)
Η ωκυτοκίνη είναι μία ορμόνη που προκαλεί συσπάσεις στη μήτρα. Η χορήγησή της μπορεί να έπεται της τοποθέτησης προσταγλανδινών ή να γίνει χωρίς την προηγούμενη χρήση προσταγλανδινών, εφόσον ο τράχηλος έχει καλές προϋποθέσεις. Χορηγείται ενδοφλέβια με ορό και είναι απαραίτητη η ταυτόχρονη και συνεχής καρδιοτοκογραφική παρακολούθηση του εμβρύου. Η δόση της αυξάνεται σταδιακά μέχρι να επιτύχουμε επαρκείς συστολές. Η διαδικασία αυτή μπορεί να διαρκέσει αρκετές ώρες και καθώς αυξάνεται η αίσθηση των ωδινών συστήνεται η χρήση αναλγητικών ή επισκληριδίου αναισθησίας για την αποτελεσματική ανακούφιση από τον πόνο.
- Tεχνητή ρήξη θυλακίου (επεμβατική παρέμβαση)
Η αμνιοτομή ή τεχνητή ρήξη θυλακίου αναφέρεται στην ρήξη του θυλακίου από τον ιατρό με ειδικό εργαλείο, αν αυτή δεν έχει γίνει ήδη αυτόματα με την χρήση προσταγλανδινών. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να υπάρχει επαρκής διαστολή του τραχήλου και να έχει κατέβει το κεφαλάκι του εμβρύου. Η ρήξη του θυλακίου ευοδώνει την εξέλιξη του τοκετού μέσω της έκκρισης προσταγλανδινών και ο συνδυασμός της με την χρήση ωκυτοκίνης έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον χρόνο μέχρι την επίτευξη του τοκετού.
- Καθετήρας με μπαλόνι (μηχανικές μέθοδοι)
Μία ακόμη μέθοδος για να επιτευχθεί η διαστολή του τραχήλου είναι η χρήση μηχανικών μέσων, αντί της χρήσης προσταγλανδινών, όπως ο καθετήρας με μπαλόνι. Ωστόσο αυτή η μηχανική μέθοδος πρόκλησης τοκετού δεν προτείνεται ως μέθοδος ρουτίνας.
Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές;
Οι σημαντικότερες από τις επιπλοκές της πρόκλησης τοκετού είναι η υπερβολική διέγερση της μήτρας (ταχυσυστολία, υπερτονία), η ρήξη μήτρας, η χοριοαμνιονίτιδα, η πρόπτωση ομφαλίδας, η ατονία της μήτρας μετά τον τοκετό, η καισαρική τομή, η αποτυχία της πρόκλησης. Σε περίπτωση αποτυχίας της πρόκλησης τοκετού, οι επιλογές περιλαμβάνουν είτε μία περαιτέρω προσπάθεια πρόκλησης ή καισαρική τομή.
